Adet ağrıları nelerdir?
Adet ağrısı, aylık adet döneminde ortaya çıkan kramp ve karın ağrısı gibi semptomları ifade eder. Birçok kız ve kadın bu adet sorunlarına aşinadır. Bunun tıbbi terimi “dismenore”dir.
Adet dönemi, bir kadının hayatının bir parçasıdır – ancak, genellikle iyi bir şekilde tedavi edilebileceğinden, şiddetli adet sorunları olmak zorunda değildir. Ağrı çok şiddetliyse veya zamanla artıyorsa, durumu netleştirmek için tıbbi muayene yapılmalıdır.
Adet dönemi bir kadının hayatının bir parçasıdır – ancak ciddi adet sorunları olmak zorunda değildir. Genellikle iyi tedavi edilebilir. Ağrı çok şiddetliyse veya kötüleşiyorsa tıbbi muayene anlamlıdır.
Bir bakışta
- Birçok kız ve kadın için adet dönemleri kramp ve karın ağrısı gibi semptomlarla ilişkilidir.
- İki tür Adet ağrısı vardır: Birincil ve ikincil adet ağrısı.
- Adet ağrıları karınla sınırlı olabileceği gibi sırt ve bacaklara da yayılabilir ve mide bulantısı, kusma, ishal veya baş ağrıları da ortaya çıkabilir.
- 100 kadından 10’unda semptomlar o kadar şiddetlidir ki ayda bir ila 3 gün normal günlük yaşamlarıyla baş edemezler.
- Şiddetli adet şikayetleri iyi tedavi edilebilir.
Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.
Adet ağrısı semptomları nelerdir?
Rahimdeki mukoza zarı her aylık döngüde yeniden oluşur. Döllenme gerçekleşmezse, rahmin astarı sonunda dökülür ve adet görmeye başlar. Adet sırasında, rahim kasları düzensiz bir ritimle kasılır, sonra tekrar gevşer, böylece mukoza zarını rahim duvarından ayırır. Kanla karışan doku daha sonra rahim ağzından ve vajinadan akabilir.
Bazen kasların bu kasılması fark edilmez veya sadece hafif bir çekişe neden olur – ancak bazen de ağrılı kramplara yol açabilir.
Adet şikayetleri karından kaynaklanır, ancak sırt ve bacaklara da yayılabilir. Bazı kadınlar kramplara ek olarak mide bulantısı, kusma veya ishal yaşar. Baş ağrısı veya genel bir halsizlik de sıklıkla adet şikayetleriyle ortaya çıkar. Ağır adet kanaması olan kadınların genellikle ağrıları da daha şiddetli olur.
Adet ağrılarının nedenleri nelerdir?
Uzmanlar iki tür adet ağrısı arasında ayrım yapar: birincil ve ikincil adet ağrısı.
Birincil adet ağrıları, yalnızca rahim kaslarının kasılmasından kaynaklanır. Prostaglandinler bunda önemli bir rol oynar, ağrı algısını etkileyen hormon benzeri haberci maddelerdir. Prostaglandinler rahmin kasılmasına ve mukoza zarının dökülmesine neden olur. Birincil adet ağrısı, 30 yaşın altındaki kadınlarda ve ağır adet kanaması olan kadınlarda daha sık görülür. Aile yatkınlığı veya stres gibi faktörler adet ağrısına yol açabilir.
İkincil adet ağrısı genellikle rahimdeki iyi huylu tümörler tarafından tetiklenir. Bunlar miyomları veya polipleri içerebilir. Ağrı şiddetli ise nedeni endometriozis de olabilir. Endometrioziste, rahmin astarı rahmin dışındaki karında bulunur ve sorunlara neden olur. İkincil adet ağrısı, bazı durumlarda doğum kontrol spiralinden de kaynaklanabilir.
Adet ağrılarının görülme sıklığı nedir?
Adet ağrıları çok yaygındır. Çoğu kız ve kadın, adetleri sırasında zaman zaman az ya da çok şiddetli ağrı yaşar. 100 kadından 10’unda semptomlar o kadar şiddetlidir ki ayda bir ila üç gün normal günlük yaşamlarıyla baş edemezler.
Genellikle 20 yaşın altındaki kadınlarda ağrı, daha yaşlı kadınlara göre daha şiddetlidir. Semptomlar genellikle ilk adetten birkaç yıl sonra azalır veya tamamen kaybolur. İlk çocuklarının doğumu da birçok kadında şikayetlerin azalmasını sağlar.
İkincil adet ağrısı genellikle genç bir kadın birkaç yıl adet gördükten sonra ortaya çıkar. Ayrıca adet döneminin dışında da ortaya çıkabilir.
Adet ağrıları nasıl tedavi edilir?
Hem doktorlardan hem de diğer kadınlardan, dönem ağrılarıyla nasıl başa çıkılacağı konusunda bazen kendiyle çelişen birçok tavsiye vardır.
Etkili ağrı kesiciler, örneğin, ibuprofen veya naproksendir – bunlar, steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAİ) olarak bilinen aktif maddeler grubuna aittir. Bu ilaçlar, prostaglandin üretimini engelledikleri için adet ağrısını hafifletebilir. Çoğu kadın NSAİ’leri iyi tolere eder; olası yan etkiler özellikle mide rahatsızlığı olabilir.
Doğum kontrol hapı, yumurtlamayı önlediği ve dolayısıyla daha az prostaglandin üretildiği için adet kramplarını da rahatlatabilir. Ek olarak, rahim mukoza zarı daha ince gelişir. Sonuç olarak, adet dönemi de zayıflar; bu genellikle ilişkili rahatsızlığı azaltır. Doğum kontrol haplarının yan etkileri baş ağrısı veya mide bulantısı olabilir. Ayrıca tromboz riski artar.
Isı yamalarının ve ısı kemerlerinin de rahatsızlığı hafifletmesi gerekir. Ayrıca az sayıdaki bazı çalışmalar, koşu, yoga ve jimnastik gibi fiziksel egzersizlerin de semptomlara karşı yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Akupunktur, besin takviyeleri veya bitkisel preparatlar gibi diğer tedavilerin etkinliği kanıtlanmamıştır. Bu konuda yapılan çalışmalar iyi yapılmamış veya çelişkili sonuçlar vermiştir.
Önemli bilgi: Bazı kadınlar aşırı rahatsız edici ağrı hissedebilir, bu durumda psikolojik ağrı tedavisi faydalı olabilir. Böyle bir tedavi, diğer aktivitelerin yanı sıra psikolojik konuşmaları ve ağrıyla başa çıkma tekniklerini içerir – örneğin gevşeme ve dikkat egzersizleri.
Kadınlar günlük yaşamda şiddetli adet ağrıları ile nasıl başa çıkıyor?
Arkadaşların, yakınların ve meslektaşların yanı sıra hekimlerin de adet ağrısını ciddiye almadıkları görülebilir.
Etkilenen bazı insanlar da bu acıya “normal” olduğu için katlanmaları gerektiğini düşünür. Her ay birkaç gün yaşamı etkileyen ve çalışamaz duruma gelmenize neden olabilecek şiddetli ağrı, “doğal” olarak kabul edilmek zorunda değildir. Çünkü semptomları küçümseyen veya önemsiz görenler bazen dinlenmeyi, tıbbi yardım almayı veya uygun bir tedavi araştırmayı zor bulurlar.
Birçok kadın daha az acı çekmek için bu ağrılı günlere uyum sağlamanın bir yolunu bulur. Bu süreyi sakin bir şekilde geçirmek de yarar sağlayabilir. Yorucu işler ertelenebilir. Gevşeme teknikleri, nefes egzersizleri, yoga veya tai-chi de genellikle sakinleşmek ve stresi azaltmak için faydalı bulunur. Bazı kadınlara çok fazla egzersiz yapmak yardımcı olur. Ayrıca ılık banyolar ve saunalar faydalı kabul edilir.
Şiddetli ağrı ve kramplar nedeniyle sıklıkla işe gidemeyen kadınlar, bazen işte sorunlar yaşayabilir, kendilerini suçlu hissedebilir ve kendilerini suçlayabilir. Partnerlerden, aileden ve arkadaş çevresinden anlayış ve destek görmek böyle durumlarda önemlidir ve birçok kadını rahatlatır.
