Kronik Hastalıklar

Kronik Hastalıklar Nelerdir? Kronik Hastalıkların Özellikleri

Kronik Hastalıklar Nelerdir?

Kronik hastalıklar kabaca 1 seneden uzun süreli tedavi gerektiren ya da hastanın günlük yaşamında 1 seneden fazla kısıtlamaya neden olan hastalık grubudur. Kronik hastalıkların özellikleri:
  • Birden fazla faktöre bağlı olarak gelişen, kompleks hastalıklar olması
  • Gelişimi uzun süren, bazı hastalarda herhangi bir belirtiye sebep olmadan ilerleyen (asemptomatik) rahatsızlıklar olması
  • Hastalığın uzun süre devam etmesi, hastada başka sağlık sorunlarına da yol açması
  • Hastada işlevsellik kaybına neden olması şeklinde sayılabilir.
Toplum içerisinde çok farklı kronik hastalığa sahip kişiler bulunur. Ancak bazı kronik hastalıklar, diğerlerine göre çok daha yaygın olarak görülür. En sık görülen kronik hastalıklar:
Diyabet

Diyabet, vücudun pankreas adı verilen bir organının yeterince insülin üretmemesi veya üretilen insülinin etkili bir şekilde kullanılamaması sonucu oluşan bir metabolik hastalıktır. İnsülin, kan şekerinin hücrelere girmesine yardımcı olan bir hormondur. Diyabet durumunda, kan şeker seviyeleri yüksek kalır ve zamanla ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Diyabetin tip 1, tip 2 ve gestasyonel olmak üzere farklı tipleri bulunmaktadır. Tip 1 diyabet genellikle bağışıklık sisteminin pankreasın insülin üreten hücrelerini hedef alması sonucu oluşurken, tip 2 diyabet genellikle yaşam tarzı faktörleriyle ilişkilendirilir ve vücudun insüline duyarlılığının azalmasıyla ilişkilidir. Diyabetin belirtileri arasında aşırı susama, sık idrara çıkma, açlık hissi, yorgunluk, bulanık görme ve yara iyileşme sürecinin uzaması gibi durumlar bulunur. Diyabet, sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri, diyete dikkat etme, egzersiz yapma, ilaç tedavisi ve insülin enjeksiyonları gibi yöntemlerle yönetilir. Tedavi edilmezse, diyabet ciddi komplikasyonlara yol açabilir, bu nedenle düzenli tıbbi kontrol önemlidir.

Yüksek Tansiyon

Yüksek tansiyon, kanın arter duvarlarına uyguladığı basıncın normalden yüksek olması durumudur. Tansiyon, kanın kalp tarafından pompalandığı basınçtır. Yüksek tansiyon genellikle “sessiz bir katil” olarak adlandırılır, çünkü belirgin semptomları olmayabilir ve zamanla kalp krizi, felç, böbrek yetmezliği ve diğer ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Hipertansiyon, yaşam tarzı faktörleri (beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite düzeyi, sigara içme, alkol tüketimi), genetik faktörler ve bazı tıbbi durumlarla ilişkilidir. Yüksek tansiyonun teşhisi, kan basıncının ölçülmesiyle yapılır. Tedavide yaşam tarzı değişiklikleri (dengeli beslenme, düzenli egzersiz, kilo kontrolü, tuz alımının azaltılması, sigara ve alkol tüketiminin azaltılması) önemlidir. İlaçlar da tansiyonun kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir. Düzenli tıbbi kontrol ve tedavi ile yüksek tansiyonun olası komplikasyonları önlenir veya azaltılabilir.

Kalp Hastalıkları

Kalp hastalıkları, kalbin yapısal veya işlevsel bir bozukluğundan kaynaklanan çeşitli durumları ifade eder. Bu hastalıklar arasında koroner arter hastalığı (kalp damarlarının daralması veya tıkanması), kalp yetmezliği, kalp kapak hastalıkları, kalp ritim bozuklukları ve doğuştan kalp hastalıkları bulunur. Kalp hastalıklarının belirtileri, türüne göre değişir, ancak göğüs ağrısı, nefes darlığı, yorgunluk, ödem (bacaklarda veya karında su toplanması), düzensiz kalp atışları gibi ortak belirtiler bulunabilir. Risk faktörleri arasında yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, obezite, diyabet, sigara içme, hareketsiz yaşam tarzı ve ailesel öykü yer alır. Kalp hastalıklarının önlenmesinde sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri (dengeli beslenme, düzenli egzersiz, sigara bırakma), düzenli tıbbi kontrol ve ilaç tedavisi önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, kalp hastalıklarının ciddi komplikasyonlara yol açmasını önleyebilir veya geciktirebilir.

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH)

Kalp hastalıkları, kalbin yapısal veya işlevsel bir bozukluğundan kaynaklanan çeşitli durumları ifade eder. Bu hastalıklar arasında koroner arter hastalığı (kalp damarlarının daralması veya tıkanması), kalp yetmezliği, kalp kapak hastalıkları, kalp ritim bozuklukları ve doğuştan kalp hastalıkları bulunur. Kalp hastalıklarının belirtileri, türüne göre değişir, ancak göğüs ağrısı, nefes darlığı, yorgunluk, ödem (bacaklarda veya karında su toplanması), düzensiz kalp atışları gibi ortak belirtiler bulunabilir. Risk faktörleri arasında yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, obezite, diyabet, sigara içme, hareketsiz yaşam tarzı ve ailesel öykü yer alır. Kalp hastalıklarının önlenmesinde sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri (dengeli beslenme, düzenli egzersiz, sigara bırakma), düzenli tıbbi kontrol ve ilaç tedavisi önemlidir. Erken teşhis ve tedavi, kalp hastalıklarının ciddi komplikasyonlara yol açmasını önleyebilir veya geciktirebilir.

Artrit (Eklem İltihabı)

Artrit, eklem iltihabı veya eklemlerdeki ağrı ve şişlik durumunu ifade eder. Yüzlerce farklı tipi bulunmasına rağmen, en yaygın olanları osteoartrit ve romatoid artrittir. Osteoartrit, eklem kıkırdağının yıpranması sonucu oluşurken, romatoid artrit ise vücudun bağışıklık sisteminin kendi eklemlerini hedef almasıyla oluşur. Artrit genellikle yaşla birlikte ortaya çıkar, ancak genetik, çevresel ve yaşam tarzı faktörleri de rol oynayabilir. Artritin belirtileri arasında eklem ağrısı, şişlik, sabah tutukluğu ve eklem hareketlerinde kısıtlılık bulunur. Tedavi, semptomların hafifletilmesi, eklem hasarının azaltılması ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesi için ilaçlar, fizik tedavi, egzersiz, kilo kontrolü ve eklem koruyucu önlemleri içerir. Artrit yönetimi multidisipliner bir yaklaşım gerektirir ve hastanın yaşam tarzına uygun özelleştirilmiş bir tedavi planı gerekebilir.

Kanser

Kanser, vücudun herhangi bir bölgesinde kontrolsüz hücre büyümesi ve yayılmasıyla karakterize olan bir grup hastalıktır. Kanser hücreleri normal hücrelerin büyüme ve bölünme kontrolünü kaybederler ve bu nedenle çevrelerindeki dokulara ve organlara yayılabilirler. Kanserin belirtileri, türüne ve yerine bağlı olarak değişir, ancak yaygın belirtiler arasında anormal şişlikler, yara iyileşme sorunları, kilo kaybı, yorgunluk, ağrı ve iştah kaybı bulunabilir. Kanserin nedenleri arasında genetik faktörler, çevresel etmenler (sigara, ultraviyole ışınlar, radyasyon, kimyasal maddeler), enfeksiyonlar ve yaşam tarzı faktörleri bulunur. Kanser tedavisi, kanserin tipine, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak cerrahi, kemoterapi, radyoterapi, immünoterapi, hedefe yönelik tedaviler ve diğer tedavi yöntemlerini içerebilir. Erken teşhis ve tedavi, kanserin yayılmasını önleyebilir ve hastanın sağkalım şansını artırabilir. Tedavi planı genellikle bir multidisipliner ekip tarafından belirlenir ve hastanın ihtiyaçlarına ve tercihlerine göre özelleştirilir.

Astım

Astım, solunum yollarının kronik olarak iltihaplanmasıyla karakterize edilen, tekrarlayan nefes darlığı, öksürük, hırıltılı solunum ve göğüste sıkışma gibi semptomlara neden olan bir solunum hastalığıdır. Astım, genellikle nefes yollarının tahriş olmasına neden olan çeşitli tetikleyicilere (alerjenler, egzersiz, soğuk hava, hava kirliliği) maruz kalma sonucunda ortaya çıkar. Astımın belirtileri ve şiddeti kişiden kişiye değişebilir ve zaman içinde değişebilir. Astım atakları, semptomların ani bir şekilde kötüleşmesiyle karakterizedir ve acil tıbbi müdahale gerektirebilir. Astım teşhisi, semptomların değerlendirilmesi, solunum testleri ve bazen alerji testleri kullanılarak konur. Astım tedavisi, semptomların kontrol altına alınması, atakların önlenmesi ve yaşam kalitesinin artırılması için çeşitli yöntemleri içerir. Bu yöntemler arasında ilaçlar (inhalerler, steroidler, bronkodilatörler), alerjenlerden kaçınma, astım eğitimi, solunum egzersizleri ve astım planı oluşturma bulunur. Astımın tedavi edilmesi ve kontrol altına alınması, hastanın günlük yaşamını olumlu yönde etkileyebilir ve ciddi astım ataklarının riskini azaltabilir.

Alzheimer Hastalığı ve Diğer Demanslar

Alzheimer Hastalığı ve diğer demanslar, bilişsel işlevlerin ilerleyici bir şekilde bozulduğu, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen ve günlük yaşamı olumsuz yönde etkileyen nörolojik hastalıklardır. Alzheimer Hastalığı, en yaygın demans türüdür ve genellikle yaşlılık döneminde ortaya çıkar. Beyindeki anormal protein birikimi ve sinir hücresi hasarı sonucu oluşur. Demansın diğer yaygın nedenleri arasında vasküler demans, frontotemporal demans ve Lewy cisimciği demansı bulunur. Demans genellikle hafıza kaybı, bilişsel fonksiyonlarda azalma, dil bozuklukları, kişilik değişiklikleri ve günlük işlevlerin zorlaşması gibi belirtilerle karakterizedir. Demansın kesin bir tedavisi yoktur, ancak semptomların yönetimi ve ilerlemesinin yavaşlatılması için çeşitli tedavi yöntemleri ve destekleyici önlemler mevcuttur. Bu tedaviler arasında ilaçlar, bilişsel rehabilitasyon, sosyal ve psikolojik destek, yaşam tarzı değişiklikleri ve hasta bakımı bulunur. Erken teşhis, uygun tedavi ve hasta ve bakıcılara yönelik destek, demansın ilerlemesini yavaşlatabilir, yaşam kalitesini artırabilir ve bakım yükünü hafifletebilir.

Kemik Erimesi

Kemik erimesi, kemiklerin yoğunluğunun azalması ve kırılgan hale gelmesi durumudur. Bu durum, kemiklerin mineral yoğunluğunun ve kalsiyum miktarının azalması sonucunda ortaya çıkar. Kemik erimesi, genellikle yaşla birlikte doğal bir süreç olan kemik kütlesinin kaybıyla ilişkilidir, ancak hormonal değişiklikler, beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite düzeyi, genetik faktörler ve bazı tıbbi durumlar gibi çeşitli faktörler de rol oynar. Kemik erimesi genellikle belirti vermez ve çoğu zaman kırık gibi bir komplikasyonla fark edilir. Risk faktörlerini azaltmak için sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri yapılabilir; bunlar arasında kalsiyum ve D vitamini alımının artırılması, düzenli egzersiz yapılması, sigara ve aşırı alkol tüketiminden kaçınılması ve dengeli bir beslenme düzeni kurulması bulunur. Kemik erimesinin tedavisi, kemik kaybını yavaşlatmayı veya durdurmayı amaçlar. Bu amaçla, kalsiyum ve D vitamini takviyeleri, osteoporoz ilaçları, hormon tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri gibi yöntemler kullanılabilir. Önleyici önlemler almak ve düzenli tıbbi kontrol altında olmak, kemik erimesi riskini azaltmanın ve kemik sağlığını korumanın önemli yollarıdır.

Depresyon
Depresyon, zihinsel, duygusal ve fiziksel belirtilerle karakterize olan yaygın bir ruh sağlığı bozukluğudur. Depresyon, kişinin günlük işlevlerini, ilişkilerini ve genel yaşam kalitesini etkileyebilir. Belirtileri arasında sürekli üzüntü, umutsuzluk, değersizlik hissi, ilgi kaybı, enerji kaybı, uyku problemleri, iştah değişiklikleri, konsantrasyon güçlüğü, karar verme zorluğu, intihar düşünceleri veya girişimleri bulunur. Depresyonun birden fazla nedeni olabilir, genetik, biyolojik, çevresel ve psikososyal faktörlerin bir kombinasyonu rol oynar. Travma, stresli yaşam olayları, fiziksel sağlık sorunları, hormonal değişiklikler ve bazı ilaçlar da depresyon riskini artırabilir. Depresyon tedavisi, psikoterapi (konuşma terapisi), ilaçlar (antidepresanlar), ve bazen sosyal destek veya grup terapisi gibi çeşitli yöntemleri içerebilir. Tedavi, semptomların hafifletilmesi, nükslerin önlenmesi ve işlevsellik ve yaşam kalitesinin iyileştirilmesini hedefler. Depresyon, çoğu durumda tedavi edilebilir bir durumdur, ancak erken teşhis ve uygun tedavi önemlidir. Ayrıca, depresyonun yanında intihar riski taşıyan kişilerin yakın takibi ve desteklenmesi gereklidir.

Kronik Hastalıklar Önlenebilir mi?

Kronik hastalıkların tedavisi için genel olarak hastalığa bağlı belirtilerin hafifletilmesi amaçlanır. Yine hastalığa bağlı komplikasyonların azaltılması da tedavinin amaçlarından biridir. Kronik hastalıkların toplumda pek çok kişiyi etkilediği düşünülürse bu hastalıkların tamamen tedavi edilememesi olumsuz bir durum olarak değerlendirilebilir. Bu nedenle kronik hastalıkların daha az kişiyi etkilemesi, toplum sağlığı açısından hedeflenen bir durumdur. Kişide kronik hastalık gelişiminin önlenmesi için;
  • Sağlıklı beslenmek
  • Düzenli egzersiz yapmak
  • Tütün kullanımını azaltmak, pasif içiciliğin önüne geçmek gibi davranışlar fayda sağlar.
Kanser, kronik kalp hastalıkları, diyabet, hipertansiyon gibi hastalıkların erken teşhisi de hastalığın ilerlememesi açısından kritiktir. Bu nedenle ailesinde bu rahatsızlıklara sahip ya da bu hastalıklarla ilgili obezite gibi risk faktörlerini taşıyan kişilerin düzenli olarak doktor kontrolü yaptırması gereklidir.
Kronik hastalıklar, tedavisi uzun süren ve hastaların tedavi sürecinde yardıma ihtiyaç duydukları durumlardır. Bu nedenle hastaların tedavi boyunca, hem sağlık çalışanlarından hem de yakın çevrelerinden destek görmesi; tedavi başarısını artıracaktır.
Kronik hastalıklar ile ilgili merak ettiğiniz konuları Özel ve Devlet Hastaneleri’nin uzman ekibine sorabilir, sorunuzla ilgili öneriler isteyebilirsiniz. Bize ulaşmak için web sitemizde yer alan iletişim formunu kullanabilirsiniz.

One thought on “Kronik Hastalıklar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir