Ayak Mantarı Nedir?
Ayak mantarı (tinea pedis) kaşınabilir, cildi tahriş edebilir ve bazen ayak tırnaklarında enfeksiyona neden olabilir. Ayak mantarının nasıl geliştiğini, buna karşı nelerin koruduğunu ve ayak mantarının nasıl tedavi edilebileceğini buradan öğrenin.
Bir bakışta
Neredeyse herkes hayatının bir noktasında ayak mantarı sorunu yaşar.
Ayak mantarına genellikle deri mantarı neden olur.
Ayak mantarı eczaneden alınan kremlerle iyi bir şekilde tedavi edilebilir.
Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.
Ayak mantarı nedir?
Ayak mantarı (tinea pedis) cildi kızartabilir, çatlatabilir ve kaşındırabilir. Mantar genellikle küçük ayak parmakları arasına yerleşir. Ayak mantarı eczaneden alınan kremlerle iyi bir şekilde tedavi edilebilir. Ayaklarınızı kuru tutmak, ayak mantarını önlemeye yardımcı olabilir.
Ayak mantarı nasıl fark edilir?
Ayak mantarı özellikle parmaklar arasında iyi büyür. Cildin kaşınması, pul pul dökülmesi, beyazımsı bir renge sahip olması, dokunuşta kalın veya kabarık hissetmesi tipik belirtilerdir.
Ayak mantarına ne sebep olur?
Ayak mantarına en sık deri mantarı neden olur. Örneğin, ciltte çatlak veya yaralı alanlara yerleşir ve cildin üst tabakasına nüfuz ederler.
Önemli bilgi: Deri mantarları sıcağı ve nemi sever: Yayılmalarının tek yolu budur. Mantar sporları doğrudan cilt teması veya cilt pulları yoluyla bulaşır. Örneğin, ortak duşlarda veya yüzme havuzunda çıplak ayaklar enfekte cilt parçalarına dokunduğunda.
Mantar sporları tırnak mantarına da neden olabilir. Cilt mantarları da ayak mantarları gibidir, çünkü derinin üst tabakası özellikle büyük miktarda keratin içerir – bu, cilt mantarlarının beslendiği bir proteindir. Ayrıca, ayakkabıların içi genellikle sıcak ve nemlidir.
Aşağıdakiler ayak mantarı riskini artırır:
Ayakların terlemesi
Bağışıklık sistemini zayıflatan ilaçların uzun süreli kullanımı
Hastalıklar tarafından saldırıya uğrayan bir bağışıklık sistemi
Örneğin diyabet veya damar daralması sonucu oluşan, bacaklardaki dolaşım bozuklukları
Güvenlik ayakkabıları veya lastik çizmeler gibi ayakkabıların sürekli giyilmesini gerektiren bir iş
Koşu veya yüzme gibi sporlar
Ailede ayak mantarının yaygın olması
Ayak mantarının görülme sıklığı nedir?
Ayak mantarı çok yaygındır: Araştırmalara göre nüfusun yüzde 3 ila 15’ini etkiler. Yaşlılarda gençlere göre daha sık görülür; erkeklerde kadınlardan daha sık görülür.
Ayak mantarı nasıl seyreder?
Ayak mantarı genellikle kendi kendine kaybolmaz. Tedavi edilmezse mantar yayılabilir ve ayak tırnaklarına bulaşabilir (tırnak mantarı enfeksiyonu). Ayak mantarı eller gibi vücudun diğer bölgelerine pek yayılmaz. Başka bir hastalığı olmayan kişiler için tehlikeli değildir.
şağıdaki önlemler ayak mantarını önlemeye yardımcı olabilir:
Duştan, banyodan veya yüzdükten sonra ayaklarınızı dikkatlice kurulayın
Soyunma odalarında, ortak duşlarda ve yüzme havuzlarında parmak arası terlik giyin
Dar değil, mümkün olduğunca havadar ayakkabılar giyin
Ayakkabılarınızı mümkün olduğunca sık çıkarın
Havluları, çorapları ve ayakkabıları başkalarıyla paylaşmayın
Havluları, çorapları ve yatak takımlarını 60 derece veya daha sıcak suda yıkayın
Bu önlemlerin ayak mantarına karşı gerçekte ne kadar iyi koruma sağladığı henüz tam olarak araştırılmamıştır.
Ayak mantarı nasıl teşhis edilir?
Tıbbi muayene sırasında cildin etkilenen bölgeleri incelenir ve semptomlar sorulur.
Doktor ayrıca diğer cilt hastalıklarının söz konusu olmadığından emin olmak için bir deri örneği alacaktır. Deri örneği, laboratuvarda mantar sporları açısından incelenir. Testin sonucu genellikle ertesi gün elde edilir.
Bir testin ne tür bir patojen olduğunu öğrenmesi daha uzun, yani yaklaşık 3 hafta sürer. Bunun için önce laboratuvarda bir mantar kültürü oluşturulur. Bu tür testler nadiren gereklidir.
Ayak mantarından nasıl kurtulurum?
Ayak mantarına karşı aktif içerikli spreyler, jeller ve kremler reçetesiz eczanelerden temin edilebilir. Bu aktif maddeler mantarları öldürür veya yayılmasını engeller. Ayak mantarı genellikle birkaç hafta sonra kaybolur.
Ayak mantarı için dıştan tedavi genellikle etkili ve başarılıdır. Çalışmalar bunu göstermiştir. Uygulama araçları başarısız olursa, tabletler yardımcı olabilir.
Bitkisel ayak banyoları veya çay ağacı yağı gibi ev ilaçlarının etkisi bilimsel olarak kanıtlanmamıştır.
